یک بام و دو هوا
در چند ماه گذشته، میزان آلایندگی بنزین ساخت پتروشیمی‌های داخل کشور مورد بحث و بررسی فراوانی قرار گرفته‌است. پس از ما‌ه‌ها کش‌وقوس، مسئولین سازمان محیط زیست اعلام کردند اصلا بنزین ساخت داخل را تست نکردند. به قول سالاری ای کاش بدون رسانه‌ای کردن آلایندگی بنزین داخلی با یک آزمایش ساده، حقیقت را مشخص می‌کردند. تعجب‌انیگز است که با وجود بحث‌هایی در مورد آلایندگی بنزین وارداتی، این سخنان مطرح می‌شود!!!
در این نوشته سعی بر مشخص نمودن میزان آلایندگی بنزین نداریم بلکه از نظر اقتصادی، اثرات واردات بنزین بر جامعه بیان شود.
طبق داده‌های ترازنامه انرژی کشور در سال ۸۸ واردات بنزین ۲۱ میلیون لیتر در روز بود که درسال ۸۹ به ۱۵ و در سال ۹۰ واردات بنزین به ۵ میلیون لیتر رسید. البته در سال ۹۰ کشور روزانه ۳ میلیون لیتر بنزین صادر می‌کرد و خالص واردات بنزین کشور در سال ۹۰ به ۲ میلیون لیتر رسید. دولت در عرض ۲ سال، روزانه از واردات ۱۹ میلیون لیتر بنزین بی‌نیاز شد. اگر هر لیتر بنزین را یک دلار در نظر بگیریم تولید بنزین در داخل ۷ میلیارد دلارصرفه‌جویی ارزی داشته‌است که بیش از ۱/۵ برابر پول آزاد شده در توافقنامه ژنو است و امتیازی نیز داده نشد. اگر کشور ۱۱/۵ میلیون لیتر در روز بنزین وارد کند به اندازه پول آزاد شده در توافقنامه ژنو، ارز از کشور خارج می‌شود. از یک سو با توجه به مشکلاتی که کشور به واسطه تحریم‌ها در انتقال منابع ارزی دارد، واردات بنزین مشکلات ماشی از تحریم‌ها را افزایش می‌دهد.از سوی دیگر اگر مانند گذشته با تشدید تحریم‌ها، باز بحث تحریم بنزین مطرح شود باید از ابتدا راهی که رفته‌ایم را شروع کنیم و بخواهیم در داخل کشور بنزین تولید کنیم.
حتی در صورت آلاینده بودن بنزین داخلی، واردات بنزین یک خطای فاحش از سوی دولت است. در بین صاحب‌نظران و کارشناسان اتفاق‌نظر وجود دارد که بخشی از آلایندگی کشور به دلیل استفاده از ماشین‌های غیراستاندارد داخلی است. اگر ماشین‌های ساخت داخل، مطابق با نمونه‌های خارجی ساخته شوند چه بسا ایران به صادرکننده بنزین تبدیل شود. چرا مسئولین دولتی همیشه از خودروسازان کشور حمایت کرده‌اند؟ حمایتی که در دولت یازدهم نسبت به دولت گذشته تشدید شد! یک دهم زمانی که به صنعت خودروسازی داده‌شده‌است را به صنعت پتروشیمی دهند تا این صنعت به استانداردهای بین‌المللی برسد.
البته باید ذکر شود که حمایت دولت از خودروسازان داخلی صحیح است و در شرایطی که در نبردی نابرابر در برابر مستکبران قرار داریم در صورت نیاز به آنها، مورد فشار قرار می‌گیریم. اگر درکشور خودرو تولید نمی‌شد ممئنا صادرات خودرو به ایران مانند بنزین نیز مورد تحریم قرار می‌گرفت. سوال این است که چرا درباره خودروسازی این نظرات بیان نمی‌شود اما در مورد بنزین سخن دیگری گرفته می‌شود؟
دوست عزیز،
بی نیاز از شدن واردات بنزین در عرض دو سال که نتیجه رویش بنزین از اعماق زمین نبود! نتیجه استفاده از مجتمع های پتروشیمی بود که محصولات به مراتب گران قیمت تری را تولید و صادر می کردند، آن هم به قیمت آسیب رساندن به تجهیزات این مجتمع ها که از اساس برای تولید بنزین طراحی نشده بودند!
به نظر این نکته خیلی خیلی مهم را در محاسبات ساده بالا فراموش کردید...